Vrouwen en Vrijheid

Momenteel ben ik in Jordanië, maar vorige week was ik in Iraaks Koerdistan om een conferentie over “The Role of Women in Peace Building & Reconciliation” bij te wonen. Meer dan 200 vrouwen, van vrouwenrechten activisten tot vrouwelijke parlementariërs, spraken met elkaar over deze onderwerpen. De situatie in Tunesië en Egypte kwamen vanzelfsprekend ook aan bod, niet in de laatste plaats ook omdat er enkele sprekers uit deze landen aanwezig waren. De Tunesische activiste werd gevraagd of vrouwen in Tunesië hadden deelgenomen aan de protesten. En zo ja, waarom dan? De situatie voor vrouwen in Tunesië was volgens de vragensteller immers ‘het beste in de Arabische wereld’. Het antwoord op deze vraag was helder en duidelijk: de Tunesische was tot het inzicht gekomen dat vrouwenrechten niet gezien kunnen worden als een issue dat losstaat van democratie. Vrouwen beslaan 50% van de maatschappij, en eisen het recht op participatie en zeggenschap. Vrouwen hebben net zoveel belang bij het creëren van banen, een stabiele economie, toegang tot onderwijs, het uitbannen van corruptie. Het antwoord lijkt zo simpel, maar in een land als Irak is deze denkwijze soms nog ver weg. Veel vrouwen die ik sprak zien zichzelf als significant anders dan mannen. Sommigen verkeren in de veronderstelling dat vrouwen vreedzaam zijn, en mannen gewelddadig. Dat de wereld er beter uit zou zien als zij de macht zouden hebben. Er waren vrouwen die fervent voorstander zijn van scheiding tussen religie en politiek. Anderen zijn juist overtuigd islamitisch, en spraken over de Islam als oplossing voor al hun problemen. Verkrachting binnen het huwelijk, het ontzeggen van onderwijs aan meisjes, genitale verminking: het is allemaal het resultaat van een verkeerde interpretatie van de Koran. Een manneninterpretatie. En zo gingen de deelneemsters twee dagen lang met elkaar in debat, zonder een stap dichter bij elkaar te komen. Ondertussen liepen de vrouwen van Egypte mee in de straten van Cairo, en lieten zij zien “hun mannetje” te staan: de vraag om brood, vrijheid van meningsuiting en democratie is een vraag die de sekse scheiding overschrijdt. Ook in het Midden – Oosten.