Deze mensen wens je nou juist geen witte Kerst toe
“Europa moet zich meer concentreren op de bescherming van mensen en minder op de bescherming van grenzen” vindt vredesorganisatie IKV Pax Christi. Een derde van de Syrische bevolking is inmiddels ontheemd geraakt door de burgeroorlog, tweeënhalf tot drie miljoen Syriers zijn het land inmiddels ontvlucht. Nu de gevechten in Syrië verhevigen en de winter invalt krijgt de ramp voor Syrische vluchtelingen onvoorstelbare proporties. De zorg voor de vluchtelingen is een last die nu vooral gedragen wordt door de buurlanden Libanon, Jordanië, Turkije en Irak. De Europese Unie en haar lidstaten dragen zeer substantieel bij aan de kosten van de opvang van de vluchtelingen in de regio. Dat is terecht en niet meer dan normaal bij een humanitaire ramp van deze omvang. Tegelijkertijd zijn Europese landen niet bereid om een substantieel deel van de vluchtelingen zelf op te vangen. Nederland blijft met de opvang van 250 vluchtelingen via de UNHCR zelfs ver achter op Duitsland. IKV Pax Christi steunt dan ook het pleidooi voor een ruimhartiger opvang van vluchtelingen door Nederland en in Europa, dat verwoord is door Amnesty International. Een vergelijkbaar pleidooi is ook gehouden door de Protestantse Kerken in Nederland en Pax Christi Internationaal.
Libanon
Palestijns vluchtelingenkamp Chatilla waar 6000 Syrische families zijn neergestreken
De Libanese mensenrechtenorganisatie Alef, een partnerorganisatie van IKV Pax Christi, publiceerde onlangs een onderzoek naar de veiligheid van Syrische vluchtelingen in Libanon, en de impact van de stroom vluchtelingen op Libanon zelf. Libanon huisvest tussen de één en anderhalf miljoen Syriërs en uit Syrië gevluchte Palestijnen. De conclusies van het onderzoek zijn verontrustend. Vluchtelingen zijn vaak niet veilig in Libanon. Uitbuiting en seksueel geweld zijn aan de orde van de dag. De spanning tussen vluchtelingen en de gemeenschappen die hen opvangen nemen toe. En als de gevechten in Syrië verder verhevigen, vallen nog veel meer vluchtelingen te verwachten. Alef pleit niet zo zeer voor meer hulp, maar vooral voor andere hulp. Hulp zou gericht moeten zijn op het voorkomen van conflict en geweld tussen vluchtelingen en Libanese gemeenschappen, op het opbouwen van zelfredzaamheid, en meer via eigen organisaties van Syriërs en Libanezen moeten verlopen. Libanon is al een verdeeld en conflictueus land en heeft nauwelijks een functionerende regering; de last van zo veel vluchtelingen is te zwaar voor Libanon om alleen te dragen.
Europa
Europa dient meer te zijn dan de geldschieter voor de oplossing, Europa moet deel van de oplossing zijn. In het besef dat het probleem niet alleen acuut is, maar ook langdurig, zal Europa een geloofwaardige partner moeten zijn voor Libanon en de andere buurlanden bij het vinden van een houdbare en duurzame oplossing. Europa begint de noodzaak in te zien om de zelfredzaamheid van vluchtelingen te stimuleren. Er worden al poging gedaan om hulp en ontwikkeling meer te combineren. Er zal een gesprek aangegaan moeten worden met de regeringen van de buurlanden over een meer duurzame aanpak met een semipermanente opvang van vluchtelingen. Dat zal een moeilijk gesprek zijn, de buurlanden zitten niet te wachten op de blijvende vestiging van honderdduizenden Syriërs. Libanon en Jordanië delen al de ervaring met de opvang van honderdduizenden Palestijnen die nooit meer zijn vertrokken. Europa zal dat gesprek alleen aan kunnen gaan als het een geloofwaardige partner is, als het deel van de oplossing wil zijn.
Europa laat zichzelf zien als een fort, stelt Amnesty International terecht. De grenzen worden scherper bewaakt langs de Griekse en Italiaanse kusten en in Bulgarije. De prioriteit zou het beschermen van mensen moeten zijn. Dat zal primair in de buurlanden moeten zijn, maar kan niet zonder een substantiële opvang binnen de Europese Unie. De Nederlandse bijdrage aan de opvang binnen Europa is beschamend laag. Ook de zorg voor Syrische vluchtelingen die wel de muren van het fort Europa overgekomen zijn, wordt niet gelijkelijk gedeeld; Zweden en Duitsland vangen verreweg de meeste mensen op.
Ambitieuze aanpak
IKV Pax Christi zou graag zien dat ook de Nederlandse regering de ambitie formuleert deel van de oplossing te willen zijn. Dat zal meer vragen dan de substantiële financiële steun die tot nog toe gegeven is. De omvang van het probleem van Syrische vluchtelingen in het Midden-Oosten vraagt om een ambitieuze en onorthodoxe aanpak. In het belang van de veiligheid en menselijke waardigheid van vluchtelingen, maar ook de veiligheid en stabiliteit van de buurlanden. Op nog meer landen in crisis en chaos in het Midden-Oosten zit niemand te wachten.
– Bied de landen en gemeenschappen die vluchtelingen opvangen hebben meer, maar vooral andere steun: meer gericht op duurzaamheid en zelfredzaamheid van vluchtelingen en gemeenschappen die hen opvangen.
– Ga met de regeringen in het Midden-Oosten het gesprek aan over een duurzame opvang van vluchtelingen, waarbij semipermanente opvang en herverstiging niet onbesproken mogen blijven. Wees voorbereid en bereid buurlanden voor op de lange duur van de noodzaak van het opvangen van Syrische vluchtelingen.
– Bescherm vooral mensen: de patrouilles op de Middellandse Zee en langs Europa’s grenzen moeten gericht op redden, niet op afschrikken.
– Verhoog het aantal vluchtelingen dat Nederland opneemt tot het niveau van Duitsland en Zweden, en geef daarmee het goede voorbeeld aan Europese landen die tot nog toe helemaal geen Syrische vluchtelingen opnemen.
Nassama نسمة 