[Dutch followed by English]
Hoewel de internationale gemeenschap de chemische ontwapening van het Syrische Assad-regime beschouwt als een succes, leidt het transport van deze wapens indirect tot een oplaaiende strijd in de regio Qalamoun.
Het hoofd van de gezamenlijke ontwapeningsmissie van de VN en de OPCW, Sigrid Kaag, riep eind vorig jaar de Syrische regering op om meer haast te maken bij de chemische ontwapening. Aanleiding was dat de eindejaarsdeadline die de missie had gesteld voor het verschepen van de belangrijkste componenten van de chemische wapens uit Syrië, niet kon worden gehaald. De belangrijkste redenen hiervoor moesten worden gezocht in ‘logistieke en veiligheidsproblemen’. Chemische ontwapening te midden van een voortrazende oorlog moet niet worden onderschat.
Desondanks heeft de missie, en in haar kielzog vele westerse regeringen, haar tevredenheid uitgesproken over de voortgang die is gemaakt in het ontwapeningsproces. Er is veel aan gelegen om het tot een succes te maken. Assad’s chemische ontwapening was een verrassende oplossing uit de hoed van de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken Kerry, in een uiterste, zo niet wanhopige poging, om onder militair ingrijpen tegen Syrië uit te kunnen komen. ‘Falen is geen optie’, liet Kaag dan ook optekenen.
De fixatie van de internationale gemeenschap op de voortgang van het ontwapeningsproces is begrijpelijk omdat het feitelijk het enige diplomatieke wapenfeit is in de al drie jaar voortdurende Syrische crisis. Maar chemische ontwapening lijkt meer en meer als een doel op zichzelf te worden beschouwd, in plaats van een middel om burgers te beschermen. Dit maakt het ook moeilijker om open te staan voor de realiteit dat het ontwapeningsprogramma op korte termijn de veiligheid van burgers slechts lijkt te verslechteren.
De meeste onderdelen van chemische wapens moet uit de omgeving van Damascus en Homs worden vervoerd naar Latakia, de havenstad van waaruit de lading zal worden getransporteerd naar Italië en Groot-Brittannië, waar het vernietigd zal worden. Echter, om vanuit Damascus deze lading naar Latakia te kunnen brengen, zal het Syrische regime de controle moeten hebben over de gehele route, die tot voor enkele weken geleden (deels) werd gecontroleerd door de Syrische oppositie.
Qalamoun is een berggebied aan de Libanese grens, dat zich uitstrekt langs de weg tussen Damascus en Homs, een strategisch belangrijk traject richting Latakia. Het gebied wordt beschouwd als het directe achterland van Damascus, en is o.a. bekend vanwege de christelijke presentie in plaatsen als Maaloula. Hoewel het regime van Assad nog belangrijke delen van Qalamoun in handen heeft, wordt het grootste deel van de streek nu gecontroleerd door het Vrije Syrische Leger, een verzameling van oppositionele strijdgroepen.
Met deze achtergrond komt een aansporing aan Assad om meer te doen aan de ontwapening overeen met zijn militair-strategisch belang om de gebieden te veroveren die voor de logistieke uitvoering daarvan noodzakelijk zijn. En inderdaad: terwijl het Westen een geloofwaardig begin van het chemisch ontwapeningsproces nodig had, begonnen regeringstroepen een zwaar hernieuwd offensief in Qalamoun, hetgeen vele slachtoffers en vluchtelingen onder burgers maakte.
Grondtroepen, aan de regering gelieerde milities en troepen van Hezbollah zijn vele dorpen en steden binnengevallen; dag en nacht zijn burgerdoelen vanuit de lucht gebombardeerd. Bij een moordpartij in de stad Nabek alleen al zijn volgens lokale bronnen 70 burgers (voornamelijk vrouwen en kinderen) vermoord, terwijl het totale aantal doden als gevolg van het offensief in de regio nog veel hoger zal liggen, maar vooralsnog onbekend. Naar schatting 12.000 nieuwe vluchtelingen zijn de grens over gevlucht naar Libanon, een land dat toch al gebukt gaat onder een vluchtelingenstroom zo groot dan men er nauwelijks raad mee weet.
De regeringscontrole over de weg tussen Damascus en Homs is nu grotendeels hersteld. Dat is goed nieuws voor de ‘voortgang’ van de missie, die tot doel heeft om uiterlijk halverwege 2014 Syrië te hebben vrijgemaakt van chemische wapens. Helaas is het regeringsoffensief in Qalamoun nauwelijks in de westerse pers genoemd. Daarmee zijn ook de dubieuze gevolgen van dit ‘succesvolle’ ontwapeningsproces voor de locale burgerbevolking, grotendeels aan het zicht onttrokken.
English translation:
Chemical Disarmament leads to more violence in Qalamoun
While the International community seems very pleased at the progress of chemical weapons disarmament by the Syrian regime, it has lead to more fighting and civilian casualties in Qalamoun.
At the end of last year, Sigrid Kaag, head of the joint mission of the UN and the Organization for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW), urged the Syrian government to intensify its efforts in destroying their chemical weapons stockpiles. This was needed because the dismantling, removal and transport of the main components of the chemical weapons had failed to meet the year-end target date, according to the timetable drawn up by the mission. The main obstacles contributing to this delay were ‘logistical and security problems’. The process of chemical disarmament in the middle of a war zone should not be underestimated.
Nevertheless, the mission and most of the Western governments supporting it, have mainly expressed their satisfaction about the progress on the chemical disarmament process. Stakes are high to make the disarmament process a success, for it is the result of a surprising and desperate attempt by US State Secretary Kerry to avoid using military force against Syria. ‘Failure is not an option, success is within reach’ , as Kaag summarizes the general mood.
The International community’s obsession on a successful chemical disarmament of Syria is understandable, as it is the only diplomatic feat of arms during the entire three-year Syrian crisis so far. But as chemical disarmament more and more seems to become an end in itself, rather than a means to prevent massive loss of life among civilians, it seems that the immediate effects of the disarmament campaign are rather putting civilians more at risk.
Most of the chemical agents will have to be transported from storage facilities around Damascus and Homs to the Mediterranean port of Latakia, from where it will be transported by ship to Italy and the United Kingdom, where the agents will be neutralised and destroyed. In order to meet the mission’s timetable and bring the toxic components to the port, the Syrian regime must be in control of the road between Damascus and Latakia. This constituted a problem, because until December this road was for a large part controlled by opposition forces.
The road from Damascus to Homs, and from there on to Latakia, cuts across the region of Qalamoun, a mountainous terrain on the Lebanese border and often regarded as the hinterland of Damascus. Qalamoun is well known for the large Christian presence in historic towns like Maaloula. Although the Assad regime still has big pockets of support in Qalamoun, the biggest part of the region is now controlled by the Free Syrian Army.
With this backdrop, the call by the joint UN and OPCW disarmament mission on Assad to act more swiftly on removing his chemical stockpile, corresponded with his military aim to bring Qalamoun, logistically important in meeting the disarmament’s timetable, back under government control. Here, Assad’s interests coincided with that of the West, who need a flying start of the disarmament process to show that is actually is a viable option for engaging militarily in Syria. The result was a fully-fledged military offensive in Qalamoun by government forces last November, and well into December.
Big numbers of ground troops and militias affiliated to the government and Hezbollah, invaded towns and villages across Qalamoun, while civilian targets have been bombed day and night. A reported massacre in the town of Nabek alone has killed 70 civilians, mostly women and children, while the total number of victims across Qalamoun remains unknown. Approximately 12.000 civilians have fled to Lebanon, adding to the already strained resources for the immense number of refugees already present across the border.
Despite the human costs, government control over the Damascus-Homs highway has been largely restored. That is good news for the ‘progress’ of the chemical disarmament mission, determined to meet its timetable for destroying all chemical weapons in Syria by mid-2014. The military offensive by government troops in Qalamoun, as well as its consequences for the civilian population, have scarcely been mentioned in the western press, thereby hiding any ‘collateral damage’ from the governments ‘intensifying efforts’ to disarm.
Nassama نسمة 